Sen ki, Islam'i kusatmis, boguyorken hüsran, O demir çenberi gögsünde kirip parçaladin; Sen ki, rûhunla beraber gezer ecrâmi adin; Sen ki, a'sâra gömülsen tasacaksin...Heyhât, Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât... Ey sehid oglu sehid, isteme benden makber, Sana âgûsunu açmis duruyor Peygamber.
Mehmet Akif Ersoy
I. Dünya Savasi'nda, Osmanli Devleti'nin, Çanakkale Bogazi'ni geçmek isteyen Itilâf kuvvetleriyle yaptigi savaslar (1915).
Bahriye Naziri Churchill'in teklifleri ve Ingiltere'nin israriyla Itilâf devletlerince girisilen harekâtin amaci, Rusya ile dogrudan temasa geçmek, onlara silâh ve malzeme yardimi yapabilmekti. Bu yolla, Süveys Kanali ve Hint yolu üzerindeki Türk baskisi da kaldirilmis olacak; savasa katilmak istemeyen Balkan devletleri, Itilâf devletleri yaninda yer almaga zorlanacakti.
Yapisi bakimindan, savunmaya elverisli olan bogaz, Türkler tarafindan mayinlanmisti. Tabyalar, toprak ve tastandi. Zirhli veya betondan tabya yoktu; ayrica birçok sahte mevzi yapilmisti. Savunma düzeni, dis, orta ve iç bölgeler olmak üzere üçe ayrilmisti. Bunlarin kumandasi Miralay Cevdet Bey'de idi. Savas ilânindan birkaç gün sonra, 3 Kasim 1914'te Ingilizler, Seddülbahir ve Kumkale tabyalarini topa tuttular. 19 Subat 1915'te bogazin dis tabyalari tahrip edildi. Ayrica, karaya çikarilan askerler, tahrip isini tamamladilar. Bu harekâtta Türkler, 19 top kaybetti. Dis savunmanin düsmesi, bazi ülkelerde büyük yankilara yol açti. Bulgaristan, çekingen bir durum aldi. Italya, Itilâf devletlerine meyletti. Yunanlilarin Istanbul'a girmelerini istemeyen Ruslar, 40 bin kisilik yardimci bir kuvvet göndermeyi teklif etiler. Bunun üzerine Ingilizler ve Fransizlar, bogazlari Ruslara vermeyi vaat ettiler. Bundan sonraki büyük taarruzun, Marmara Denizi'ne geçmek amaciyla, Fransiz ve Ingiliz savas gemileri tarafindan, 18 Mart 1915'te yapilmasi planlandi. Orta savunma tabyalari, sürekli olarak bombardiman edildi. Dis hatlara komandolar çikarildi. Bogazdaki mayin tarama ve temizleme isi basariyla yürütüldü. Fakat 7-8 Mart gecesi, Yüzbasi Hakki Bey kumandasindaki Nusret mayin gemisi, karanlik limana, sezdirmeden tekrar mayin dösedi. Itilâf kuvvetlerinin 16 harp gemisi, 18 Mart 1915'te bogaza girerek, tabyalari atese tuttular. Gerek mayinlar ve gerekse bataryalarin atislari ile Itilâf kuvvetleri birçok gemi kaybederek geri çekildi.
18 Mart hücumu, Çanakkale'nin, karadan yardim görmedikçe geçilemeyecegini gösterdi. Bunun üzerine, Ingiliz, Fransiz ve Anzaklardan (Avustralya, Yeni Zelanda ordusu) kurulan 70 000 kisilik kuvvet, 25 Nisan 1915'te Seddülbahir ve Ariburnu bölgelerinde karaya çikarildi. Düsman kuvvetleri, 109 harp ve 308 nakliye gemisi ve özel çikarma araçlariyla denizden desteklenmekteydi. Bu çikarmaya karsi savunma görevi, 5. Orduya verildi.
Ilk çikarmalar Seddülbahir, Ariburnu ve Kumkale'ye yapildi. Bazi yerlerde basari kazanan düsman, kesin sonuca gidemedi. Seddülbahir ve Ariburnu'nu almayi basaramadi. Binbasi Mahmud Bey idaresindeki Türk kuvvetleri, düsmanin içi bölgelere sizmasini engelledi. Ilk çikarma günü, 19. Tümen kumandani Mustafa Kemal Bey (Atatürk), 17. Piyade Alayini, Conkbayiri'na vaktinde yetistirerek, Kocaçimen tepesinin düsman eline geçmesini önledi. Düsman, 25 Nisan 1915 harekâtinda, büyük kayba karsilik küçük bir köprübasi elde edebildi, orada tutundu. Türk kuvvetleri, gecenin karanligindan faydalanarak düsmani denize dökmek istediyse de, bu harekâtta yer alan Arap askerlerinin basarisizligi ve çikarttiklari gürültü, buna imkân vermedi. Öte yandan, 15 000 kisilik Anzak kuvveti de karaya çikarilmisti. Ayni günlerde düsman Saros Körfezi'ne, Besike Limani'na gösteris çikarmalari yapti. Sonraki günlerde de Alçitepe ve Ariburnu'nda Kocaçimen tepesini elde etmek için harekete geçti. Fakat, 5. Ordu kuvvetleri, büyük kayiplara ragmen, düsmani püskürttü. Bu arada yapilan Seddülbahir, Ariburnu ve deniz savaslari çok kanli geçti. Düsman, Seddülbahir'e 26 Nisan günü, top atesiyle hücuma baslamisti. 1 Mayis gecesi ve daha sonraki günlerde, 17 000 kisilik Türk kuvveti karsi saldiriya geçti. Fakat, bunda basari kazanilamadi ve Türkler, 16 000 kayip verdiler. Ingilizlerin kaybi, 14 000 kisiydi.
Düsmanin ikinci hücumu, 6-8 Mayis arasinda, Alçitepe'yi ele geçirmek oldu. Birkaç kere siperlere giren Fransizlar püskürtüldü. Sadece birinci hat siperleri, düsman elinde kaldi. 26 Nisan'da ve daha sonraki günlerde denizde savaslar oldu. Türklerin Nurulbahir adli gemisi batti. Gülcemal vapuru yara aldi. Buna karsilik, Itilâf kuvvetlerinin Goliath zirhlisi batirildi.
14 Mayis'ta Ingiliz harp komitesi, savasa devam karari aldi ve Ingiliz kabinesinde bazi vekiller degistirildi. 18 Mayis'a kadar nemli çarpisma olmadi. Haziran ayinda, kanli siper muharebeleri yapildi. 4 Haziran'da 50 000 kisilik Ingiliz ve Fransiz ordusu, 25 000 kisilik Türk ordusu üzerine, top atesi desteginde taarruza geçti. Taarruzda zirhli araçlar da kullanildi. Bu hücum, Çanakkale'deki en kanli muharebe oldu. Düsman, bazi Türk siperlerine girdi. 9 Temmuz'da Seddülbahir kumandanligina Vehip Pasa getirildi. Biraz sonra Kerevizdere savaslari basladi. Çikarmanin baslamasindan 70. güne kadar Türk ordusu, 100 000 kayip verdi. Her seye ragmen düsman ilerlemeyi basaramadi, yeni bir çikarma yapmaya karar verdi. Amaç, Anafartalar platosunu ve Kocaçimen'i ele geçirmekti. Taze kuvvetler, Agustos basinda Suvla kiyilarina, baskin halinde çikarma yaptilar. Bunun üzerine Mustafa Kemal'in emriyle 28. ve 41. alaylar, 10 Agustos'ta hücuma hazirlandi. Kumandanin kisa bir konusmasindan sonra, süngü hücumu basladi. Düsman, siperlerinde bastirildi. Türkler, Sahinsirt'a kadar ilerledi. Savas sirasinda, Mustafa Kemal'in gögsüne bir sarapnel parçasi çarpti. Düsman, Mustafa Kemal'in yönettigi bu harekâtla, agir kayiplar vererek püskürtüldü.
1915 yilinin sonbahar aylari, kanli fakat sonuç alinamayan çarpismalarla geçti. Türk baskumandanligi, 1. Orduyu Gelibolu'ya yolladi. Böylece Türk ordusu, 21 tümene çikti. Baslangiçta üç gün içinde Çanakkale Bogazini geçeceklerini sanarak giristikleri savasi bir an önce sonuçlandirmak isteyen Itilâf Devletleri, yeni kuvvetler saglamaga çalistilarsa da sonuç alamadilar. General Charles Monroe, Çanakkale'nin bosaltilmasi geregini belirten bir rapor verdi. Bunun üzerine, 5 Aralik tarihinde iki Ingiliz tümeni, Selânik'e gönderildi. Kasim ayinda baslayan yagmur ve kar firtinasi, siperlerde birçok askerin bogulmasina sebep oldu. Bu felâkette düsmanin kaybi da çoktu.
Limanda birçok küçük gemi batti. Neticede çikarma sahalari, düsman tarafindan bosaltildi. Gizlice yapilan bosaltma harekâti sonucu, Ocak 1916'da Gelibolu yarimadasi tamamen birakilmis oldu. Bu arada bazi çarpismalar da oldu. Anafartalar ve Ariburnu çekilmesi sirasinda dikkati dagitmak için, düsman, 19 Aralik günü Seddülbahir bölgesine saldirdi. Buraya dösenmis olan mayinlar, Türklerin düsmani takibine imkân vermedi.
Çanakkale, I. Dünya Savasinda Türkiye'nin çarpistigi on cepheden biriydi. Türk kara ordusu, savas araç ve gereçleri bakimindan çok zayifti. Burada görev alan Türk deniz kuvvetleri, 1911-1912 Italyan ve 1912-1913 Balkan savaslarinda yipranmis durumdaydi. Savas sirasinda Türkiye, müttefiklerinden bekledigi yardimi göremedi. Sadece Alman subaylari, Türk subaylari yaninda görev aldilar. Avusturya'nin yardimi, iki bataryadan ibaret kaldi. Beklenen silah ve malzeme yardimi saglansaydi, sonuç çok daha farkli olabilirdi.
Çanakkale savaslari, 8,5 ay sürdü. Türk ordusunun karsi koymasiyla, Çanakkale, Irak, Filistin cephelerinde bir milyona yakin Ingiliz ve Fransiz askeri, batidaki ana cephelerinden uzak tutulmus oldu. Savaslar, iki taraf için de büyük kayiplara sebep oldu. Itilâf devletleri, Çanakkale'ye önce 70 000 kisi göndermislerdi. Sonradan bu kuvvet 500 bin kisiye çikarildi. Bunun 400 000'i Ingiliz, 79 000'i Fransiz ordusundandi. Ingilizlerin kaybi, 115 000'i ölü, yarali, esir ve memleketine gönderilen, 90 000'i hasta olmak üzere 205 000 idi. Fransizlarin kaybi 47 000'di. Türklerde ise sehid, yarali ve hasta sayisi, 252 300'ü buldu.
Çanakkale Savasi yalniz bizim tarihimizin degil yakin dünya tarihinin en önemli savaslarindan biridir. Çanakkale Bogazi'ni savas gemileriyle zorlayarak asma, böylece Istanbul'a kavusma istegi Avrupa büyük devletlerinin öteden beri istegiydi.
Bunu gerçeklestirmek isteyen düsman kuvvetleri 18 Mart 1915 tarinde kazandigi bu zaferle ''Çanakale Geçilemez '' sözünü Türk ve dünya tarihine altin harflerle yazdirmayi basarmistir. Bu zafer gögüslerinde iman duygulariyla dolu aziz Türk Milleti'nin kendilerinden katkat üstün ve tarihinin modern silah ve cephanesine sahip düsman kuvvetlerine unutamadiklari bir ders verdigi ,destanlar yazarak kazandigi bir seref ve haysiyet mücadelesidir.
Kasabamizin bazi yaslilarindan edinilen bilgilere göre
KASABAMIZDAN ÇANAKKALE SAVASINDA SEHIT VEYA GAZI OLANLAR
Osman Aga gözünden yaralanmis (Kör Osman Gazi) kardesi Sehit olmustur. Molla Kadir Oglu Ahmet (Sehit) Patlagin Babasi Kadir (Sehit) Haci Musa Oglu Izzet Çanakkale de Gazi, Sakarya Meydan Muharebesinde Sehit Iben Oglu Mehmet Solmaz (sehit) Hursit Oglu Hasan (Kör Hasan) Solmaz (Gazi) Kara Veliler den 2 sehit Kara velilerin Emin'in Babasi ve Kardesi Kazim. Abdi Oglu Mehmet Emin 17 Yasinda (25 Günlük Evli) (Sehit) (Imamlarin En Büyük Oglu) Vanlilarin Ahmet (Gazi) gözünden sarapnel parçasiyla yaralanmis Kel Süleymanlarin Mehmet Efe (Gazi) Murat Karabacak (Gazi) Sofu Mehmet (Koca Bacaklarin Idris in Amcalari) Sehit Tokatli Emir Veli ogullarindan bir sehit Kadir oglu Abdil (Sehit) Haci Bekir Oglu Süleyman, Mustafa, Mahmut ve Hot Osman kardesi Bekir (Sehit) Haci Velilerden 2 Sehit Arif Hocalardan Mehmet Emin ve Hüseyin kardesler (Sehit) Kara Kizin Kamil (sag omzuna isabet eden sarapnel parçasiyla yaralanmis Gazi). Kolsuz Kamil-Yirik Amca (koluna sarapnel isabet etmesi sonucu kolunu vatani ugrunda feda eden Gazilerimizden)
Daha ismini sayamadigimiz Kasabamizdan pek çok sehidimizin oldugunuda unutmamak gerekir.
Bu Güzel Vatan Topraklarini Canlarini Vererek ve Kan Dökerek Pahasina Bizlere Emanet Eden Bütün Sehit ve Gazilerimizi Minnet ve Sükranla Aniyor , Onlarin Manevi Huzurunda Saygiyla Egiliyoruz.
Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ;'' Milli Benligini Bilmeyen Milletler , Baska Milletlere Yem Olurlar'' Sözlerini Bir defa daha Hatirliyor , Bizi Biz Yapan Degerlerimize Sahip Çikmanin Önemini Bir Defa Idrak Ederek, Bu Degerlerimizi Korumada Ilk Isimizin , Birlik ve Beraberligimize Sim Siki Sarilmanin Geregini Idrak Ediyor...Bütün Türk Sehit-Gazi Analarimiza ve Babalarimiza Kutsal Degerlerimize , Bizlere Tertemiz Biraktiklari Vatanimiza Sahip Çikacagimiza Söz Veriyoruz.
Sitemizde yayınlanan haberlerin ve fotoğrafların kullanım hakkı www.dislikasabasi.com 'a aittir.
Herhangi bir şekilde haber içeriği ve fotoğrafları izin alınmaksınız kullanılamaz..
Yorumlar yazarlarına aittir. İçeriklerinden biz sorumlu tutulamayız.
Yorum Bölümünden bundan sonra Yorum yapan üyemize ait bilgiler ve avatar resmi görülebilecektir. Avatar resminizi sitemizde yer alan resimlerden seçebileceğiniz
gibi farklı bir resim ile değiştirmek istiyorsanız ; özel mesaj bölümünden admine mesaj göndererek veya üyelikte yer alan email adresinden webmaster@dislikasabasi.com
email adresine resmin internet adresini veya resmi gönderebilirsiniz.
Yorumlayan :
mustafa tekes
Tarih : 09/04/2011 00:00:00
KÜTAHYA
28/04/2006Mesaj Bilgisi
915
Fanatik Üye
ÇANAKKALE DESTANINI YAZAN KAHRAMAN TÜRK ORDUSUNU VE ONUN LIDERI ULU ÖNDER ATATÜRK''Ü MINNET VE SÜKRANLA ANIYORUZ.TÜRK''ÜN ZOR ZAMANLARDA NE YAPABILECEGINI GÖRÜN GEÇMIS VE GÜNÜMÜZDEKI GAFILLER.GÖRÜNDE TÜRK VE TÜRK HALKINA IHANET ETMEYIN.<NE MUTLU TÜRKÜM DIYENE. >
Yorumlayan :
Mehmet Alkan
Tarih : 25/03/2011 00:00:00
AFYONKARAHISAR BOLVADIN
25/04/2009Mesaj Bilgisi
94
Çaliskan Üye
Bu ünlü, bu kutlu ve muhtesem savasin zaferini kutluyoruz.Bu sebeble Çanakkale`yi geçilmez yapan ve düsman kuvvetlerine mezar eden asker ve komutanlari, özellikle sehitlerimizi hürmetle ve rahmetle yad ederim.aziz ve ölümsüz ruhlari sad olsun! Ey!bu topraklar için topraga düsmüs asker! Gökten ecdat inerek öpse o pak anli deger
Disli Kasabasi
19/07/2005Mesaj Bilgisi
496
V.I.P. Üye
ÇANAKKALE SAVASINDA ASKER MENÜSÜ: 43. Alay 1. Piyade Taburu 1. Bölük 1917 Yili Yemek Listesi: 15 Haziran Sabah: Üzüm hosafi, Öglen: Yok. Aksam: Yagli bugday çorbasi ve ekmek. 26 Haziran Sabah: Yok. Öglen: Yok. Aksam: Üzüm hosafi, ekmek. 18 Temmuz Sabah: Üzüm hosafi. Ögle: Yok. Aksam: Yarim tayin ekmek. 8 Agustos sabah: Yarim ekmek. Öglen: Yok. Aksam: Sekersiz üzüm hosafi, ekmek yok.
Yorumlayan :
Hakan Yilmaz
Tarih : 20/03/2011 00:00:00
almanya
15/07/2007Mesaj Bilgisi
57
Aktif Üye
Sehitlerimizin ve Gazilerimizin mekanlari cennet komsulari hz Muhammed Mustafa sav.olsun.Dedelerimizin hangi sartlar da ne destan yazdiklarini umarim su anki Türk insani idrak ederde,bu vatanin kiymetini bilir...
büyük önder MUSTAFA KEMAL ATATÜRK çanakkale zaferinden sonra baris toplantisi yapmaya çagiran itilaf devltleri gurubuyla bir aksam byemeginde çorbasini yudumlardan karsisinda muhafiz olarak bekleyen bir ingiliz komutaninin ona hisimla canini almak istercesine baktigini görür.ulu önder yaverine sor bakalim bu askerin bakislarinin mahiyeti nedir diye yaveri sorar ve söyle der; efendim bu komutanin babasini çanakkalede öldürmüssünüz, ATATÜRK bunun üzerine yaverine su sözleri söyler SOR BAKALIM BABASININ ÇANAKKALEDE NE ISI VARMIS..
Asker görünce aglardan, siralar halinde giden, Neler geçerdi bilmezdim hafizandan, hayalinden, Sehit arkadaslarinla belki beraber olurdun, son sözlerini dinlerdin yaralarini sararken, Cehennemin içindeyken korku aklina gelmezdi, O nasil askerdi, oglum, Sizlere anlatamama ben! Annem beni yetistirdi bu ellere yolladi der, Dügüne gidermis gibi, ölüme giderdi erken. Asker görünce aglardin, kederli soluk benizli, Mehmet''i mi düsünürdün Kafkasta açlikta ölen? Sen mucize kabilinden, cephelerden sag dönmüssün, Karli Toros Daglar''inda devam edip gitti çilen. Hayatin boyunca asla çikar pesinde kosmadin, bu yanmis yikilmis yurda hizmet etmekti düsüncen, Bilirdim vatan ne demek, düsman çizmesi ne korkunç Bayrak görünce aglardin, nazli direge çekilen.
Yorumlayan :
MEHMET ERIS
Tarih : 20/03/2011 00:00:00
AFYON
06/12/2007Mesaj Bilgisi
177
Basarili Üye
O gün Çanakkale''de vatanimizi; Türkü, kürdü, Lazi, Çerkezi, Arabi, ve Acemiyle hatta Afganlisiyla beraber, omuz omuza emperyalizme karsi savunduk. Bugün de ayni iman ümmet ruhuyla millet iradesine kasdedenlere karsi üzerimize düsen görevi yerine getirmek gibi bir sorumlulugumuz var. Yarinin büyük Türkiye''sinin özlemi, bütün mazlum halklarinin özlemidir. Örnek ve önder bir Türkiye meydana getirmek ise, nesillerimizin ruhunda Çanakkale''yi yasatmakla mümkündür. Rabbimiz bizi, bu vatani canlarini fed ederek bize emanet eden sehitlerimiz ve gazilerimizle beraber eylesin. Makamlari cennet, Ruhlari sad olsun.
Ayni durumlar Aziz vatanin tüm topraklarinda bu ve benzeri sekilde meydana geldigi muhakkaktir.Yillarca Islamin sancaktarligini yapan Devlet-i Osmani ve vatan evlatlari topraklarina saldiran haçli zihniyete sahip düsmanlari her defasinda oldugu gibi Çanakkale de aç susuz bin bir yokluk içerisinde gerekli cevabi vermis ve ayni imanla her defasinda da vermeye devam edeceginden kimsenin süphesi olmasin.Yeterki bu milletin evlatlari özündeki Çanakale Ruhunu Yitirmesin. Bu Ruh Hayatinin Her Karesinde Özünde Iman Atesinin Sönmedigi Bedrin Arslanlarinin Ruhudur. Ne Mutlu Bu Ruhu Bedenlerinde Canli Tutmaya Devam Eden Vatan Evlatlarina ve Onlari Bu Ugurda Yetistiren Ana ve Babalara..Bu Ugurda Herkese Hz.Peygamberin Agusu Sonuna Kadar Açiktir..
Rahmetli Dedem Abdioglu H.Ibrahim ve kardesi Abdioglu M.Emin Padisahtan Aileye Imamlik Berati verilmesinden dolayi,Devlet-i Osmaniye''''nin önemli emirleri Disli''''de ilk kendilerine gelir ve haber köylüye duyurulurmus.O yillarda devletten bir belge gelir bu belge verilecek ilk emirle açilacak diye bildirilir.Emirden önce büyük kardes bu emri ilk okuyanlardir.Gelecek Emirde 16-17 yasindaki her erkek askere gitme emridir. Bak Kardesim bu emirle bende askere çagriliyorum der,anam,yengen ve kardeslerin sana emanet der, daha sonra emir gelir ve askere gider. Sonuçta o da çanakkalede savasir ama,gelemez.Ibrahim dedem uzun bir süre arastirdiktan sonra Istanbuldaki sehit kayitlarinda da adini görür.Bekleyen Esinede haber haber bildirilir!...
SON SINIF ÖGRENCILERININ HEPSI ÇANAKKALE''DE SEHIT DÜSMÜS 1887 yilinda egitime baslayan Sivas Lisesi, tüm son sinif ögrencilerinin gönüllü olarak katildiklari Çanakkale Savasi''nda sehit düsmesi nedeniyle 1915 yilinda mezun veremedi. okul Müdürü Osman Yekeler yaptigi açiklamada Sivas Lisesinin 1887 yilinda Sivas Kongresinin de yapildigi tarihi binada egitime basladigini belirtti. Okulun son sinif ögrencilerinin, 1915 yilinda Çanakkale Savas''ina katildigini ve bir daha dönemediklerini ifade eden Yekeler, ögrencilerin o yil sehit düstügünü söyledi. savasa giden ögrencilerin geri dönmemesi nedeniyle 1915''te mezun veremediklerini anlatan Yekeler, Onlarin isimleri de mevcut degildir, geri dönende olmamis zaten .
